قهوه یکی از نوشیدنی‌های محبوب در جهان بعد از آب است، حال ما در این مقاله قصد داریم تا شما را از تاریخچه قهوه و انواع قهوه‌های موجود در جهان باخبر کنیم تا دقیق‌تر بدانید که قهوه چطور کشف شد و طرز پیدایش آن به چه صورت بوده است.
قهوه چنان مشهور است که از زمان‌های قدیم مورد تحسین عرب‌ها بوده و چنان برای ترک‌ها باشکوه بوده که در مراسم‌های خود از آن استفاده می‌کردند. این داستان همچنان ادامه دارد که از گذشته تا به امروز در سراسر جهان از آن یاد می‌شود.

قهوه چیست؟

بیشتر ما دانه قهوه را از نزدیک دیده‌ایم اما ممکن است درخت آن را ندیده باشیم و با میوه آن آشنایی چندانی نداشته باشیم. دانه قهوه در واقع تخم و یا دانه‌های داخلی میوه‌ای است که به آن گیلاس قهوه گفته می‌شود. روش‌های مختلفی برای جدا کردن دانه داخلی گیلاس قهوه وجود دارد، بعضی از شرکت‌های تولیدی قهوه، بعد از چیدن میوه اجازه می‌دهند تا گیلاس قهوه کاملا خشک شود و بعد دانه داخلی آن را استخراج می‌کنند و برخی دیگر قبل از خشک شدن میوه، دانه را از گیلاس قهوه جدا می‌کنند و اقدام به انجام آن می‌کنند، زمان جدا کردن دانه‌ها از گیلاس قهوه، در طعم و کیفیت نهایی قهوه تاثیر می‌گذارد و باعث تفاوت در طعم محصول بدست آمده می‌شود، که به آن قهوه سبز می‌گویند.
ارتفاع درخت قهوه از 3 تا 10 متر، متغیر است و پر از شاخه‌هایی است که با برگ‌های سبز تیره پوشیده شده‌اند. تقریبا سالی یک بار این درختان قهوه، میوه می‌دهند و عمر متوسط درختان قهوه بین 20 تا 30 سال است.

تاریخچه شنیدنی قهوه

زمان شناخت یا به اصطلاح کشف قهوه مشخص نیست. نمی‌توان گفت قهوه دقیقا در چه تاریخی شناخته شد، اما داستان‌ها و روایات متعددی وجود دارد. دانشمندان علم ژنتیک در بررسی منشاء قهوه به کشور اتیوپی و سپس یمن رسیدند.
تاریخچه قهوه را می‌توان به فلات اتیوپی و منطقه‌ای به نام کافا نسبت بدهیم. روزی چوپانی از اتیوپی که گله‌ای از بزها را به سمت منطقه کافا می‌برد، متوجه نیروی مضاعف بزهای خود شد. شبانگاه نیز شاهد انرژی فعال بزها می‌شود و می‌بیند که آن‌ها به خواب نرفته‌اند، با حالی متعجب شب خود را به روز می‌رساند.
روز بعد دوباره گله خود را برای چرا به همان منطقه کافا می‌برد و شاهد اتفاقات روز قبل می‌شود، این بار با حالی متعجب قضیه را برای راهب صومعه محلی تعریف می‌کند، راهب از چوپان می‌خواهد که قدری از گیاهان منطقه کافا را برای او بیاورد. روز بعد، راهب گیاهان منطقه کافا را دم می‌کند و یک لیوان از آن گیاه تلخ را میل می‌کند. راهب نیز در تمام شب انرژی فوق العاده‌ای می‌گیرد و نمی‌تواند، بخوابد و به هیچ عنوان احساس خواب نمی‌کند و تا نماز صبح بیدار می‌ماند. راهب نتایج تحقیقات خود را به راهبان دیگر در میان می‌گذارد و به این صورت خبر به تمام اهالی اتیوپی پخش شد و آن‌ها نیز از این انرژی مضاعف باخبر شدند و بعد از آن خیلی زود خبر دانه انرژی زا به سمت شرق رسید. اخبار دانه قهوه به سمت شرق حرکت کرد و قهوه به شبه جزیره عربستان رسید، سفری را آغاز کرد که این دانه‌ها را به سراسر جهان می‌برد.
طبق شواهد و مستندات موجود، قهوه از قرن 15 میلادی در یمن و به تدریج با شروع قرن 16، در ایران، مصر، سوریه و ترکیه نیز شناخته شد.

چگونه انواع قهوه را تشخیص دهیم؟

برای تشخیص انواع قهوه از یکدیگر از دو راه نوع دانه و شیوه دم کردن آن می‌توان کمک گرفت:

براساس نوع دانه

قهوه به 3 نوع عربیکا، روبوستا، لیبریکا یا اکسلسا دسته بندی می‌شود که دو نوع آخر تنها 1.0 درصد از کل قهوه دنیا را به خود اختصاص می‌دهند. اما دو نوع عربیکا و روبوستا که درصد بیشتر قهوه موجود در بازار را به خود اختصاص می‌دهند، تفاوت‌ها و شباهت‌هایی با یکدیگر دارند.
از نظر ظاهری دانه قهوه روبوستا تپل‌تر است و خط وسط آن صاف‌ است اما دانه عربیکا کشیده‌تر و خط وسط آن منحنی شکل است. کافئین موجود در روبوستا دو برابر عربیکا است و قند، چربی و اسیدهای ارگانیک روبوستا را می‌توان نصف عربیکا تخمین زد. طعم و مزه عربیکا بیشتر ملایم و میوه‌ای است، در صورتی که طعم روبوستا تلخ است و بیشتر مزه سوختگی دارد. از نظر قیمت، عربیکای معمولی دو برابر روبوستای معمولی است. بزرگ‌ترین تولید کننده قهوه عربیکا کشور برزیل است در حالی که تولید کننده قهوه روبوستا ویتنام است.
عربیکا به دلیل طعم و مزه ملایمی که دارد تقریبا دو سوم قهوه جهان را به خود اختصاص داده است و به دلیل کیفیتش از محبوب‌ترین نوع قهوه‌ها است.

براساس شیوه دم کردن

قهوه براساس شیوه آماده سازی و دم کردن نیز به دسته‌های مختلفی تقسیم‌بندی می‌شود:

قهوه اسپرسو با دستگاه اسپرسوساز از طریق عبور دادن آب نزدیک نقطه جوش و با فشار زیاد از میان دانه‌های آسیاب شده درست می‌شود. اسپرسو از ترکیب دانه‌های عربیکا و روبوستا تهیه می‌شود ولی دانه‌های مورد استفاده در اسپرسو نسبت به باقی قهوه‌ها بیشتر رست می‌شود و ریزتر آسیاب می‌شوند.
فنجان‌های اسپرسو به دلیل این‌که مقدار کافئین در این نوشیدنی بیشتر است سایز کوچک‌تری نسبت به قهوه‌های دمی دارند.

قهوه ترک از محبوب‌ترین نوشیدنی‌های موجود در بازار است که از دانه قهوه تازه در قهوه جوش یا جزوه مسی تهیه می‌شود و در فنجان‌های کوچک و مخصوص سرو می‌شود.

خرید اینترنتی قهوه ترک از سایت پا به پا

دانه‌ای که برای تهیه قهوه ترک استفاده می‌شود، باید از نوع عربیکا، کاملا رست شده باشد و میزان آن به آب باید یک گرم قهوه برای حدود 16 میلی‌لیتر آب باشد.

قهوه فرانسه نوع دیگری از قهوه است که در نوع رستی قهوه با نام رست فرانسوی شناخته می‌شود. قهوه فرانسه از قهوه برشته تیره تهیه می‌شود که طعمی شیرین، تند و کمی دودی در دهان، ایجاد می‌کند.

از انواع قهوه‌هایی که بر پایه اسپرسو سرو می‌شوند، می‌توان به آمریکانو، لاته یا لته، کاپوچینو، کورتادو، فلت وایت، ماکیاتو یا ماچیاتو و موکا اشاره کرد که هر کدام براساس ذائقه هر فردی متفاوت هستند.

کافه لاته یا لته مخلوطی از یک شات اسپرسو، شیر جوشیده و فوم شیر است. نسبت کافه لاته شامل یک شات اسپرسو، یک‌ونیم شات شیر و نیم شات فوم شیر در لایه آخر است.

آمریکانو یک نوشیدنی بر پایه اسپرسو است که با اسپرسو و آب داغ درست می‌شود، آمریکانو بهترین گزینه برای کسانی است که به قهوه تلخ علاقه دارند و از ترکیب شیر و قهوه لذت نمی‌برند. روش سنتی تهیه آمریکانو از ترکیب یک شات اسپرسو و حداکثر شش اونس آب داغ است.

کاپوچینو بر پایه اسپرسو است که حاوی مقادیر مساوی اسپرسو دوبل و کف شیر بخار داده شده است. فنجان کاپوچینو کوچک‌تر از فنجان لاته است.

خرید اینترنتی کپسول قهوه از سایت پا به پا

ماکیاتو یا ماچیاتو هم یکی از انواع قهوه بر پایه اسپرسو است که از ترکیب اسپرسو با اندکی شیر و فوم شیر تهیه می‌شود. ماکیاتو در ایتالیایی به دو نوع لاته ماکیاتو و اسپرسو ماکیاتو تقسیم می‌شود. معمولا حجم اسپرسو ماکیاتو 25 تا 30 سی‌سی است.

موکا یکی از نوشیدنی‌های خوشمزه بر پایه اسپرسو است و از ترکیب اسپرسو با شکلات و شیر بخار زده شده تهیه می‌شود. در این نوشیدنی گرم، یک شات اسپرسو با شیر و معمولا 2 قاشق شربت شکلات ترکیب می‌شود.

کورتادو نوع دیگری از قهوه بر پایه اسپرسو است که میزان اسپرسو و شیر گرم در آن تا حدودی یکسان است. این نوشیدنی اسپانیایی نوعی قهوه ملایم است پس اگر معده‌تان به قهوه واکنش نشان می‌دهد این نوشیدنی مناسب شماست.

فلت وایت هم از قهوه‌های پایه اسپرسو است که در آن اسپرسو با شیر بخار داده شده تهیه می‌شود. فلت وایت شبیه لته است اما حجم آن کمتر است و کف شیر ندارد.

آشنایی با انواع قهوه رست شده

به روند تفت دادن یا قهوه دادن دانه قهوه با حرارت و به روش‌های متنوع، رست گفته می‌شود. رست قهوه براساس مدت زمان بو دادن قهوه طبقه بندی می‌شود. از زمان تفت دادن دانه قهوه سبز تا رست شدید آن طبقه بندی داریم. درجات رست قهوه را در زیر به ترتیب توضیح می‌دهیم:

قهوه سبز

قهوه سبز به همان دانه رست نشده قهوه گفته می‌شود. در ابتدا تمام دانه‌های قهوه به صورت هسته‌های سبز رنگ هستند. هسته‌های سبز رنگ همان دانه داخلی گیلاس قهوه است که بعد از برداشت میوه از درخت، از گیلاس جدا می‌شود و فرآوری می‌شوند.

ملایم (لایت رست)

در این روش رست قهوه، دانه قهوه طعم و خواص اصلی خود را نسبت به روش‌های دیگر، بیشتر حفظ می‌کند. بدنه دانه در این نوع، سبک، رنگ دانه کاراملی روشن و خاصیت اسیدیته(کافئین)رست لایت بیشتر است. این نوع قهوه برای افرادی مناسب است که نیاز به جذب کافئین بیشتر با حفظ طعم تلخی کمتر دارند. این نوع رست با نام‌های (آمریکانو رست، هاف سیتی رست، نیوانگلند رست و مودریت رست) نیز شناخته شده است.

متوسط (مدیوم رست)

اغلب قهوه‌هایی که در بازار به فروش می‌رسند در این دسته قرار دارند. زمان فرآوری رست مدیوم بیشتر از سطح قبلی است. رنگ دانه کاراملی تیره، تلخی و بوی دلپذیر قهوه آروما بیشتر از رست لایت است اما کافئین کمتری دارد. این نوع رست به نام‌های (سیتی رست، سیتی پلاس رست و برکفست) شناخته می‌شود.

شدید (دارک رست)

آخرین و تیره‌ترین نوع رست در میان دانه‌های قهوه، رست دارک است. طعم آن در تلخ‌ترین درجه رست، رنگ آن به قهوه‌ای تیره یا سیاه تمایل دارد و بدنه قهوه فرم روغنی طور به خود می‌گیرد. از این رست با نام‌های (ایتالین رست، فرنچ رست، وینا رست و فول سیتی رست) یاد می‌کنند.

کلام آخر

آشنایی با قهوه و تاریخچه قهوه بر دوست داران قهوه، چه آنها که قهوه خور حرفه‌ای هستند، چه آنها که آماتور محسوب می‌شوند و تازه نوشیدن قهوه را شروع کردند، واجب است. مطالعه این مقاله به تشخیص شما در تاریخچه قهوه و شناخت انواع قهوه برای قرار دادن آن در سبک زندگی شما کمک خواهد کرد.